Wist je dat België het eerste land na het Verenigd Koninkrijk was dat een publieke spoorlijn in dienst nam? Dat is meteen ook de reden waarom treinen in België nog steeds links rijden, tot op de dag van vandaag. In 1835 ging de eerste trein tussen Brussel en Mechelen rijden, amper vijf jaar na de Belgische onafhankelijkheid. Daarna breidde het netwerk alleen maar uit. Ook al gingen er na de Tweede Wereldoorlog heel wat spoorlijnen voor de bijl, toch is het Belgische spoorwegnet nog steeds één van de dichtste en drukste ter wereld. Waar je in België ook heen gaat, er is overal wel ergens een station in de buurt.
10 leuke ideeën voor treintrips in België
- Dompel je onder in één van de vele kunststeden in België: Brugge, Brussel, Antwerpen, Bergen, Luik, Gent, Charleroi, Doornik…
- Ga even uitwaaien aan zee in De Panne, Oostende, Blankenberge of Knokke.
- Ga ontspannen in Spa, de bakermat van de wellness.
- Beleef een onvergetelijk dagje uit in een pret- of dierenpark, waarvan enkele rechtstreeks met de trein bereikbaar zijn: Plopsaland De Panne, Walibi Belgium, Zoo van Antwerpen, Planckendael, Pairi Daiza…
- Ga wandelen met één van de treinstappers of fietsen over een stilgelegde spoorlijn.
- Maak kennis met het kloosterleven van weleer in de Abdij van Villers.
- Ontdek Louvain-la-Neuve, de jongste stad van België en uniek in zijn soort.
- Keer terug in de tijd in één van de vele spoorwegmusea of maak een nostalgisch ritje met een antieke stoomtrein.
- Neem vanuit Luik de trein naar Luxemburg of Marloie en slinger de prachtige Ardennen in over de mooiste spoorlijnen in België, in een diepe vallei langsheen de meanderende Ourthe en Amblève.
- Bezoek de idyllische stad Dinant, de geboortestad van Adolphe Sax aan de Maas.
Voor de Nederlanders: hoe naar België reizen met de trein?
Reis je eerst nog met de trein van Nederland naar België? Dan heb je keuze te over. Iets teveel keuze zelfs misschien, waardoor het niet altijd eenvoudig is om het bos door de bomen te zien. Wij helpen je alvast even op weg!
- Eurostar en EuroCity Direct verzekeren pijlsnelle treindiensten van Amsterdam, Schiphol en Rotterdam naar Antwerpen-Centraal en Brussel-Zuid. Ze kennen onderweg maar weinig stops en ze rijden voor een groot deel over de hogesnelheidslijn, waar ze topsnelheden tot respectievelijk 300 en 200 km/u halen.
- Daarnaast heb je ook nog de goedkopere EuroCity Rotterdam – Brussel, die weliswaar aan een iets gezapiger tempo spoort en ook nog een ommetje maakt via Breda en Brussels Airport. Daarnaast kan je ook afstappen in Brecht (Noorderkempen), Antwerpen-Centraal, Antwerpen-Berchem, Mechelen, Brussel-Noord, Brussel-Centraal en Brussel-Zuid.
- Met de nagelnieuwe Drielandentrein van Arriva reis je tegenwoordig vlot van Nederlands Limburg naar Luik, dé toegangspoort tot de Belgische Ardennen. Opstappen doe je onder andere in Heerlen, Valkenburg en Maastricht.
- Spoor je vanuit de provincie Zeeland naar België? Stap dan in het station van Roosendaal over op de S32-stoptrein naar Antwerpen, vanwaar je eventueel kan doorreizen.
Alle genoemde treinen rijden één keer per uur per richting.
De Belgische spoorwegen in een notendop
Maar liefst 3500 kilometer aan spoorlijnen dooraderen België van west naar oost en van noord naar zuid. Het leeuwendeel ervan concentreert zich rond Brussel en de provincies daarrond, terwijl de dunbevolkte en dichtbeboste provincie Luxemburg het met slechts een handvol spoorlijnen moet stellen.
De drie belangrijkste Brusselse stations – Brussel-Zuid, Brussel-Centraal en Brussel-Noord – behoren tot de drukste van het land en verwelkomen samen dagelijks meer dan 170.000 instappende reizigers. Andere belangrijke stations zijn Antwerpen-Centraal, Gent-Sint-Pieters, Luik-Guillemins en Ottignies. Wist je trouwens dat je vanuit het station Brussel-Zuid iedere bestemming in België kan bereiken met hooguit één overstap? Daarnaast ontpopte Brussel-Zuid zich ook tot internationaal spoorwegknooppunt, met rechtstreekse treinen naar alle buurlanden en zelfs daar voorbij.
Op de meeste treinenverbindingen in België rijdt over het algemeen één trein per uur of per halfuur, in iedere richting. Door het bundelen van verbindingen zijn dat er op veel spoorlijnen vaak nog meer. Lang hoef je dus nooit echt te wachten op de volgende trein. Plaatsen reserveren is overigens ook niet nodig of zelfs niet mogelijk, tenzij je met een grote groep bent. Hogesnelheidstreinen, nachttreinen en enkele andere internationale treinen zijn dan weer niet toegankelijk voor binnenlandse treinreizigers.
Houd er verder ook rekening mee dat België enkele strenge taalwetten kent, wat ook z’n weerslag heeft op de spoorwegen. In de stations en in de treinen mag er enkel omgeroepen worden in de officiële taal of talen van het desbetreffende gewest. Dit kan vooral bij buitenlanders verwarring zaaien. Zo kan je de ene keer ‘Borgworm’ als volgend station te horen krijgen en niet veel later ‘Waremme’, terwijl het om exact hetzelfde station gaat. Enige uitzondering op de regel zijn treinen met bestemming Brussels Airport. Deze worden in ieder Belgisch station standaard in vier talen aangekondigd: Nederlands, Frans, Duits en Engels.
Welke treinen rijden er in België?
De Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) bezit nog steeds het monopolie over het binnenlandse treinverkeer in België. Maar dat zorgt er juist voor dat de trein nemen er een fluitje van een cent is, dankzij een overzichtelijk aanbod van binnenlandse treinen. Met een geldig treinkaartje geniet je bovendien van grote flexibiliteit. Je mag namelijk eender welke trein nemen op het door jouw gekozen traject en op de geselecteerde reisdag. Je bent dus niet gebonden aan één bepaalde trein. Meer nog: je mag onderweg zelfs je reis onderbreken.
De categorieën in de binnenlandse treindienst zijn eenvoudigweg onderverdeeld in treinen die overal stoppen (L, S) en treinen die niet overal stoppen (IC, EC). As simple as that. De Belgische spoorwegen hanteren klokvaste verbindingen, wat voor structuur in het treinaanbod zorgt. EC-, IC- en L-treinen rijden in de regel om het uur, S-treinen veelal ieder halfuur. Extra treinen (P, EXP, CHA) vullen de basisdienst verder aan tijdens de spits, in het toeristische seizoen en op evenementen.
Binnenlandse treinverbindingen
Dit zijn de meest voorkomende binnenlandse treinen in België:
- InterCity (IC): snelle treinen die de voornaamste steden met elkaar verbinden en niet overal stoppen. Op sommige trajecten durven ze zich wel al eens als stoptreinen gedragen. Een aantal IC-treinen gaat ook net de grens over, zoals naar Rijsel en Luxemburg.
- EuroCity (EC): internationale IC-treinen. Momenteel is er maar één verbinding van deze categorie: de EuroCity Brussel – Rotterdam. Binnen de landsgrenzen zijn ook binnenlandse tickets erop geldig.
- Lokaal (L): stoptrein of in de volksmond ook wel ‘omnibus’. Onderweg stoppen ze in (bijna) alle stations.
- S: treinterm die uit Duitsland komt overwaaien, waar het staat voor ‘stadtbahn’. Dit zijn voorstedelijke stoptreinen rond de vijf grootste steden van België: Brussel, Antwerpen, Gent, Luik en Charleroi. Heel wat S-treinen rijden om het half uur, toch op weekdagen. Naast de letter ‘S’ worden ze ook met een lijnnummer aangeduid.
- Kust-Express (EXP): extra treinen die tijdens de zomer en op zomerse dagen naar en van de kust rijden. Sommige zijn standaard voorzien, andere worden alleen ingelegd bij mooi weer. De treinen zijn voor iedereen toegankelijk, ook al moet je helemaal niet aan de kust zijn.
- Piekuur (P): extra treinen die vooral ’s ochtends en ’s avonds op weekdagen rijden, veelal naar of van de hoofdstad Brussel. Een handvol Belgische stations wordt alleen maar door P-treinen bediend.
- Charter (CHA): deze treinen worden enkel ingelegd naar aanleiding van een evenement en zijn meestal ook enkel toegankelijk met een specifiek ticket.
Binnenlandse treinverbindingen
Dit zijn de meest voorkomende binnenlandse treinen in België:
- InterCity (IC): snelle treinen die de voornaamste steden met elkaar verbinden en niet overal stoppen. Op sommige trajecten durven ze zich wel al eens als stoptreinen gedragen. Een aantal IC-treinen gaat ook net de grens over, zoals naar Rijsel en Luxemburg.
- EuroCity (EC): internationale IC-treinen. Momenteel is er maar één verbinding van deze categorie: de EuroCity Brussel – Rotterdam. Binnen de landsgrenzen zijn ook binnenlandse tickets erop geldig.
- Lokaal (L): stoptrein of in de volksmond ook wel ‘omnibus’. Onderweg stoppen ze in (bijna) alle stations.
- S: treinterm die uit Duitsland komt overwaaien, waar het staat voor ‘stadtbahn’. Dit zijn voorstedelijke stoptreinen rond de vijf grootste steden van België: Brussel, Antwerpen, Gent, Luik en Charleroi. Heel wat S-treinen rijden om het half uur, toch op weekdagen. Naast de letter ‘S’ worden ze ook met een lijnnummer aangeduid.
- Kust-Express (EXP): extra treinen die tijdens de zomer en op zomerse dagen naar en van de kust rijden. Sommige zijn standaard voorzien, andere worden alleen ingelegd bij mooi weer. De treinen zijn voor iedereen toegankelijk, ook al moet je helemaal niet aan de kust zijn.
- Piekuur (P): extra treinen die vooral ’s ochtends en ’s avonds op weekdagen rijden, veelal naar of van de hoofdstad Brussel. Een handvol Belgische stations wordt alleen maar door P-treinen bediend.
- Charter (CHA): deze treinen worden enkel ingelegd naar aanleiding van een evenement en zijn meestal ook enkel toegankelijk met een specifiek ticket.
Internationale treinverbindingen
Ook heel wat internationale treinen doorkruisen België. Hoewel ze in principe niet toegankelijk zijn voor binnenlandse treinreizigers, sommen we toch even de voornaamste op:
- Eurostar: internationale hogesnelheidstrein die Brussel, Luik en Antwerpen met grote steden in Frankrijk, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk verbindt.
- TGV: afkorting van ‘Train à Grande Vitesse’, de Franse hogesnelheidstrein. In een mum van tijd flits je van Brussel naar diverse steden in Frankrijk, zoals Rijsel, Lyon, Marseille, Montpellier, Straatsburg en Rennes.
- ICE: met de ‘InterCity-Express’ van de Duitse Spoorwegen reis je van Brussel en Luik snel en rechtstreeks naar Duitse steden zoals Aken, Keulen en Frankfurt. Met één overstap ligt ook de rest van Duitsland aan je voeten.
- EuroCity Direct: internationale sneltrein tussen Brussel en Amsterdam, via Rotterdam en Schiphol Airport.
- OUIGO: budgetvriendelijke trein tussen Brussel en Parijs.
- NightJet (NJ): nachttrein tussen Brussel en Wenen, ingelegd door de Oostenrijkse Spoorwegen (ÖBB). Er gaat vanuit Brussel ook een treindeel naar Berlijn mee. Ondanks eerdere beloftes rijdt ze nog steeds maar enkele keren per week.
- European Sleeper (ES): Belgisch-Nederlandse startup die een nachttrein inlegt tussen Brussel en Praag, via onder meer Amsterdam, Berlijn en Dresden. Sinds februari 2025 rijden ze sporadisch ook naar de Oostenrijkse Alpen, Zuid-Tirol en Venetië. Net zoals de NightJet spoort ook deze trein maar enkele keren per week.
Hogesnelheidslijnen
In de jaren 2000 verrezen er in het hele land meerdere hogesnelheidslijnen, geschikt voor snelheden tot wel 300 km/u. Het station van Brussel-Zuid bloeide zo uit tot dé spil in het Europese hogesnelheidsnet. Tal van internationale hogesnelheidstreinen – Eurostar, TGV, ICE – ontmoeten elkaar er dan ook.
Hoewel de hogesnelheidslijnen in eerste instantie bedoeld zijn voor de internationale hogesnelheidstreinen, profiteren ook heel wat binnenlandse IC- en EC-treinen ervan. Dit is het geval tussen Brussel, Leuven en Luik enerzijds en tussen Brussel, Antwerpen en Noorderkempen (Brecht) anderzijds. Sommige binnenlandse treinen halen hier snelheden tot wel 200 km/u. In tegenstelling tot bijvoorbeeld in Nederland (Schiphol – Rotterdam) zijn er in België geen toeslagen van toepassing op deze treinen.
Met de trein naar Brussels Airport
Wie naar of van Brussels Airport reist, die moet daarentegen wél een supplement betalen (6,90 euro). Bij de meeste tickets zit dit al in de totale prijs inbegrepen. Je kan er trouwens niet van onderuit, want het station van Brussels Airport is uitgerust met toegangspoortjes, als enige station in België. Je opent ze door de QR-code van je ticket te scannen. De vertrek- en aankomsthal van Brussels Airport zijn slechts enkele roltrappen of liften van de perrons verwijderd.
Reizen in eerste klasse
Buiten wat meer zitcomfort en extra rust, biedt reizen in eerste klasse in België maar weinig meerwaarde. Je herkent de afdeling eerste klasse aan de gele streep boven of onder het desbetreffende compartiment en de grote ‘1’ naast de toegangsdeuren. Via de app van de NMBS of de aankondigingen op het perron kom je ook te weten waar de afdeling zich precies in de trein bevindt.
Tickets kopen & dienstregelingen raadplegen: hoe doe je dat?
Online
Dienstregelingen opzoeken en tickets boeken voor treinen in België doe je het simpelst via de app en de website van de NMBS. Je kan hier meteen ook je online treinticket aanschaffen, de verwachte reizigersdrukte op de trein meten en de treinsamenstelling raadplegen. Telt je treinreis een overstap? Dan toont de reisplanner je meestal ook hoe lang de aansluitende trein op je zal wachten, in geval van eventuele vertraging. Voor het zoeken en boeken van internationale reizen kan je dan weer terecht op de website van NMBS Internationaal of via één van de andere boekingsplatformen.
Ticketautomaten
In elk Belgisch treinstation vind je ook ticketautomaten. Ze leveren alleen maar binnenlandse treinkaartjes af, met uitzondering van enkele bestemmingen net over de grens. Spijtig genoeg stellen ze niet automatisch het goedkoopste tarief aan je voor, dus een beetje research op voorhand is mooi meegenomen. Je vindt de blauwe ticketautomaten van de NMBS overigens ook in enkele buitenlandse stations, zoals Roosendaal, Maastricht en Aachen Hbf.
Loketten
Loketten vind je alleen nog maar in de grotere stations van het land en vaak zijn ze beperkt in openingsuren. Slechts een dozijn stations beschikt nog over een internationaal loket. Dit is het geval in Antwerpen-Centraal, Bergen, Brugge, Brussels Airport-Zaventem, Brussel-Centraal, Brussel-Noord, Brussel-Zuid, Charleroi-Centraal, Gent-Sint-Pieters, Leuven, Luik-Guillemins en Namen. Voor internationale tickets betaal je wel een extra dossierkost aan het loket.
Tickets
Via welk kanaal je je tickets ook aanschaft, de prijs blijft steeds dezelfde. Enkel een Standard Multi is een tikkeltje goedkoper, wanneer je die via de app aankoopt (zie verder).
In vergelijking met de buurlanden is de trein nemen in België eigenlijk zo duur nog niet. De prijs van een binnenlands treinkaartje is enkel gebaseerd op de afgelegde afstand en kost je altijd evenveel, ongeacht het moment van aankoop, de plaats van aankoop (app, website, ticketautomaat, loket) en het type trein dat je neemt. Verder zijn er nergens toeslagen van tel, tenzij je naar of van de internationale luchthaven van Brussel reist (zie eerder).
Naast de standaardtickets beschikt de NMBS ook over een arsenaal aan voordelige tickets. Dit zijn de populairste:
- Standard Multi: biljet met tien ritten naar keuze tussen twee Belgische stations, tegen een vaste prijs van 10,50 euro per rit. Dit is het enige product dat een tikkeltje goedkoper is via de app (10,20 euro per rit).
- Weekendbiljet: 50% korting op een heen- en terugreis in het weekend, de vrijdagavond inbegrepen.
Reistips 9 tips om stress bij treinvertragingen te vermijden
Reistips 6x met de trein de grens over tussen België en Nederland: alle mogelijkheden op een rij + tips voor tickets
Reistips TreinTrips voor beginners: Luxemburg
Disclaimer: Dit artikel maakt gebruik van affiliate links. Doe je via deze weg een aankoop, dan steun je daarmee onze website, zonder dat het jou iets extra kost. Op die manier kunnen wij je gratis blijven inspireren met en informeren over de mooiste treintrips.